Nghiệm pháp gây e sợ (nghiệm pháp quay cánh tay)
Cánh tay bệnh nhân ở tư thế dạng và xoay ngoài. Lưu ý tay phải của người khám kéo xương cánh tay ra trước, kéo phần sau của đầu xương cánh tay về phía trước. Nghiệm pháp có thể được thực hiện từ phía sau, bệnh nhân ngồi và người khám đẩy mặt sau của đầu xương cánh tay về phía trước.
1.Mô tả
Nghiệm pháp gây e sợ được dùng để kiểm tra sự mất vững khớp ổ chảo cánh tay. Khi bệnh nhân ngồi hoặc nằm ngửa, vai sẽ di chuyển một cách thụ động sang tư thế dạng hoàn toàn và xoay ngoài. Một lực đẩy về phía trước tác động lên mặt sau của đầu xương cánh tay. Nghiệm pháp dương tính khi bệnh nhân cảm thấy e sợ vì cảm thấy khớp vai của họ có thể bị trật. Nếu bệnh nhân chỉ đau đơn thuần, nghiệm pháp không được coi là dương tính.
2.tình trạng liên quan
Hay gặp – do chấn thương
· Trật khớp hoặc sai khớp nhẹ đầu xương cánh tay.
· Tổn thương của chóp xoay vai.
· Tổn thương của bờ trước ổ chảo.
· Rách bao khớp khỏi dây chằng
Ít gặp – không do chấn thương
· Hội chứng Ehlers–Danlos.
· Hội chứng Marfan.
· Thiếu ổ chảo bẩm sinh.
· Dị tật khớp hoặc đầu gần xương cánh tay
3.cơ chế
Nguyên nhân trực tiếp gây ra kết quả dương tính của nghiệm pháp và sự phá hủy hoặc mất chức năng của bao khớp, gờ, dây chằng hoặc các cơ mà giúp làm vững khớp vai. Sai khớp nhẹ/ trật khớp về phía trước xảy ra ở 95% các trường hợp trật khớp vai. Những người bình thường có một mức độ nhất định về độ lỏng và không vững của khớp vai cho phép mở rộng tầm hoạt động của khớp. Yếu tố quan trọng giữ cho khớp vai được vững chắc bao gồm:
· Dây chằng, bao khớp giữ ổ chảo cánh tay – yếu tố giữ khớp vững chính
· Các cơ của chóp xoay – cơ dưới vai là quan trọng nhất để ổn định khớp
· Ổ chảo và viền ổ chảo.
Sự gián đoạn của bất kỳ cấu trúc nào đều dẫn đến kết quả dương tính của nghiệm pháp và mất vững phần trước của khớp.
Trong quá trình làm nghiệm pháp, cử động xoay ngoài làm 'đòn bẩy' đầu ổ chảo về phía trước và thêm vào là sự đẩy đầu xương cánh tay về phía trước của người khám . Nếu có bất kỳ (hoặc nhiều) khiếm khuyết trong các yếu tố giữ khớp, đầu xương cánh tay sẽ di chuyển về phía trước – thậm chí có khả năng ra khỏi ổ chảo. Điều này gây ra sự khó chịu và "e sợ" cho bệnh nhân
4.giá trị triệu chứng
Đây là một nghiệm pháp hợp lý để kiểm tra sự mất vững của khớp ổ chảo– cánh tay, với độ đặc hiệu rất cao nhưng chỉ có độ nhạy vừa phải.
Ban đầu báo cáo của Rowe cho thấy độ đặc hiệu là 100% cho mất vững phía trước của khớp. Một nghiên cứu tiếp theo trên 46 bệnh nhân chỉ cho thấy độ nhạy khiêm tốn ở mức 52,78% nhưng độ đặc hiệu tốt 98,91%.
Độ đặc hiệu được cải thiện hơn nữa khi thực hiện nghiệm pháp cùng với các nghiệm pháp khác như nghiệm pháp gây e sợ – đặt lại vị trí (xem 'Nghiệm pháp gây e sợ – đặt lại vị trí ' trong chương này).