Thận ứ nước là gì?

Thận ứ nước là tình trạng thận bị giãn to, sưng phồng lên do nước tiểu không thể thoát ra ngoài một cách bình thường mà bị tắc nghẽn, ứ đọng lại. Đây không phải là một bệnh riêng biệt mà là hậu quả của một bệnh lý khác, và sỏi thận chính là nguyên nhân hàng đầu.

Cơ chế gây thận ứ nước do sỏi thận

Hãy tưởng tượng hệ tiết niệu của bạn giống như một dòng sông. Nước tiểu được sản xuất từ thận (nguồn sông) và chảy qua niệu quản (thân sông) để xuống bàng quang (hồ chứa). Một viên sỏi thận, đặc biệt là khi nó di chuyển từ thận xuống niệu quản, sẽ giống như một tảng đá lớn chặn ngang dòng chảy. Khi đó:

• Nước tiểu không thể chảy xuống bàng quang, bắt đầu ứ lại phía trên chỗ tắc.
• Áp lực trong niệu quản và đài bể thận tăng cao.
• Thận bị “ngâm” trong chính nước tiểu của mình và giãn nở, sưng to ra. Đó chính là thận ứ nước.

Các cấp độ thận ứ nước

Dựa trên hình ảnh siêu âm, bác sĩ sẽ phân loại mức độ ứ nước của thận, thường được chia thành 4 cấp độ từ nhẹ đến nặng:

Triệu chứng và Dấu hiệu nhận biết thận ứ nước

Các triệu chứng thận ứ nước thường trùng lặp với triệu chứng của sỏi thận. Hãy đi khám ngay nếu bạn có các dấu hiệu sau:

• Đau hông lưng: Đau âm ỉ hoặc dữ dội thành từng cơn (cơn đau quặn thận).
• Thay đổi khi đi tiểu: Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra máu hoặc nước tiểu có màu đục.
• Sốt và ớn lạnh: Dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng đường tiết niệu, một biến chứng nguy hiểm của thận ứ nước.
• Buồn nôn và nôn: Thường đi kèm với cơn đau dữ dội.
• Phù: Phù ở chân hoặc mặt có thể xảy ra khi chức năng thận suy giảm nặng.

Hậu quả và Biến chứng nếu không điều trị

Chủ quan với tình trạng thận ứ nước có thể dẫn đến những hậu quả không thể phục hồi:

• Nhiễm trùng thận: Nước tiểu ứ đọng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, gây viêm thận, bể thận cấp, thậm chí là nhiễm trùng huyết.
• Tăng huyết áp: Thận bị tổn thương có thể gây ra rối loạn điều hòa huyết áp.
• Suy thận cấp: Tình trạng tắc nghẽn đột ngột có thể làm chức năng thận suy giảm nhanh chóng.
• Suy thận mạn: Nếu tình trạng ứ nước kéo dài, các tế bào thận sẽ chết dần, gây tổn thương vĩnh viễn và dẫn đến suy thận mạn giai đoạn cuối, bệnh nhân phải chạy thận hoặc ghép thận.

Chẩn đoán và Điều trị

Để chẩn đoán thận ứ nước, bác sĩ thường sẽ chỉ định siêu âm bụng. Đây là phương pháp nhanh chóng, an toàn và hiệu quả nhất để đánh giá mức độ ứ nước và kích thước sỏi.

Mục tiêu điều trị là phải giải quyết nguyên nhân gây tắc nghẽn, tức là loại bỏ viên sỏi. Tùy thuộc vào kích thước, vị trí sỏi và mức độ ứ nước, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp như tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi nội soi, hoặc phẫu thuật lấy sỏi.